4 minuty czytania 
LIFESTYLE
Od księżniczek do mistrzyń
-
![Czas czytania]()
6 minut czytania - 4. 9. 2024
DESKI SUP
Historia stand up paddleboardingu
-
![Czas czytania]()
4 minuty czytania - 4. 2. 2024
Powrót do korzeni – poznajcie historię paddleboardingu
Kolebką surfingu jest oczywiście Polinezja, ale pływanie na łodziach czy deskach z wiosłem w ręce, w pozycji stojącej, prawdopodobnie praktykowano na całym świecie. Już w starożytnych kulturach Afryki, Ameryki Południowej i kto wie, gdzie jeszcze, używano jednostek, na których stawano i odbijano się od płytkiego dna za pomocą kijów, a czasem nawet włóczni.
Dwie generacje surferów SUP. Z lewej: Don Wildman, Jake Chelios, Chris Chelios, Laird Hamilton, Jeff Sweet, Nate Heydari, około 1999 roku. Zdjęcie: via xptlife.com_Jeff Sweet photo
Pierwsze wzmianki
W roku 1778 kapitan James Cook i jego ludzie przybyli na Hawaje i jako pierwsi Europejczycy zobaczyli surfujących mieszkańców tych wysp (He’e Nalu po hawajsku). Surfowali albo w kanu, albo na specjalnie rytualnie rzeźbionych deskach z drzewa Koa. Największą, czasem sięgającą nawet 5 metrów długości, deskę miał naczelnik osady. Inni, mniej ważni pływali na krótszych, około 2 do 3 metrowych pływakach. Długość deski odzwierciedlała pozycję w hierarchii społecznej. Wiosła służyły do wypłynięcia na morze oraz do utrzymania się na falach. Surfowano przy każdej okazji, robili to wszyscy – i kobiety, i mężczyźni.
Sportowiec, pisarz i projektant desek Tom Blake ze swoim nauczycielem surfingu Duke Kahanamoku. Zdjęcie: archiwum Fundacji Rodziny Spencer Croul.
Surfowanie w pozycji stojącej, w najnowszych czasach
Zapisy o pierwszych formach tego sportu sięgają około 1000 roku p.n.e. Jednak paddleboarding w takiej formie, jaką znamy dzisiaj, zaczął się kształtować około roku 1940. Wtedy instruktorzy surfingu na Waikiki na Hawajach chcieli stać na desce, żeby lepiej widzieć nadchodzące fale i swoich uczniów na wodzie. Musieli używać wiosła, aby móc kontrolować swoje deski. I tak narodził się Beach Boy Surfing.
Wśród nich znajdował się największy surfer (a także olimpijski pływak) Duke Kahanamoku. Spośród tych Beach Boys (BB) wyłonił się także John „ZAP” Zapotocky, uważany za ojca nowoczesnego surfingu w pozycji stojącej. Ciekawe polskie nazwisko, prawda? Niestety nie udało nam się znaleźć informacji o jego przodkach. John „ZAP” Zapotocky zmarł 13 października 2013 roku, miał 95 lat . Na nagraniu z jego 91. urodzin zarejestrowano, kiedy przywieziono go na wózku inwalidzkim na plażę i doprowadzono do wody, ZAP wszedł na deskę, stanął i popłynął.
John „ZAP” Zapotocky pływał aż do 90. roku życia.
Nowa fala popularności
Pływanie na deskach było popularne wśród małych grup zapaleńców. I wtedy pojawili się Dave Kalama z Laird Hamiltonem. To oni zapoczątkowali obecny trend zainteresowania Stand Up Paddleboardingiem (SUP).
Dave Kalama i Laird Hamilton. Zdjęcie: archiwum. Laird Hamilton
- W Kalifornii, około roku 2004, paddleboardingiem zainteresował się biznes i duże firmy. Wszystko ruszyło na wielką skalę.
- Kolejnym przełomem był rok 2008, kiedy paddleboard został sklasyfikowany przez amerykańską straż przybrzeżną jako jednostka pływająca.
Od tego czasu Stand Up Paddleboarding zaczął zdobywać popularność na całym świecie. Pływanie na morskich falach, ale także na jeziorach i rzekach stawało się coraz bardziej modne. Dziś robią to nie tylko surferzy i windsurferzy, ale także kanadyjkarze i inni sportowcy, którzy korzystają z SUP-a jako dobrego uzupełnienia treningu kondycyjnego. Pływanie na desce z wiosłem w ręce jest popularne także wśród amatorów i poszukujących pomysłu na spędzanie czasu nad woda z rodziną.
Współczesność
W ostatnich latach paddleboarding staje się sportem masowym, który rozwija się w różnych kierunkach. Najpopularniejszą formą tego sportu pozostaje ślizganie na falach. Nie musimy jechać na Hawaje, aby surfować na paddleboardzie. Można to robić na sztywnych deskach, na przykład we Francji, Hiszpanii czy Portugalii, a także w innych miejscach Europy. SUP-y mogą mieć różne konstrukcje i kształty. Dmuchane, sztywne karbonowe czy laminatowe. Rekreacyjne, wyścigowe lub surfowe.
SUP surfing (surfowanie z wiosłem) i stand up paddleboarding mają już od kilku lat zorganizowaną formę. Są klasyfikowane jako surfing. Organizowane są zawody, wyścigi na długich dystansach oraz konkurencje techniczne, w SUP surfingu, sprincie i sztafetach. Pierwsze mistrzostwa świata w stand up paddleboardingu odbyły się w 2012 roku w Peru. O sport na międzynarodowym poziomie dba Międzynarodowe Stowarzyszenie Surfingu (ISA). Od 2020 r., od Letnich Igrzysk w Tokio, surfing jest konkurencją olimpijską. Trwają starania nad wprowadzeniem longboardingu, para surfingu oraz paddleboardingu do dyscyplin olimpijskich. Z niecierpliwością czekamy na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2032 w Brisbane.
Najbardziej prestiżową światową imprezą i wyzwaniem dla zawodników jest wyścig Molokai2Oahu na Hawajach.
Paddleboarding v ČR
Pierwsze nadmuchiwane paddleboardy zaczęły być sprzedawane w Czechach około 2010 roku. Od tego czasu sport ten przeszedł w Czechach długą drogę. Od pierwszych wyścigów rzecznych entuzjastów paddleboardu po stworzenie ujednoliconych zasad i rozpoczęcie serii wyścigów paddleboardowych Pucharu Czech w 2016 roku oraz przeniesienie wyścigów na jeziora i zbiorniki wodne. Paddleboarding na dzikiej wodzie, a nawet w kanałach slalomowych (white water/river paddleboarding) nadal jest popularny wśród mniejszej społeczności, która nie może żyć bez adrenaliny. Klasyczny turystyczny paddleboarding w dół rzek jest również bardzo popularny.
